بیماری های عفونی گوش
التهاب یا عفونت گوش یکی از شایع ترین بیماری ها به شمار می آید . عفونت گوش به سه دسته عفونت گوش داخلی، خارجی و میانی تقسیم بندی می شود .
عفونت گوش خارجی
عفونت گوش خارجی در قسمت خارجی گوش یا اوریکل و مجرای گوش که از بیرون قابل مشاهده است، رخ می دهد . عفونت گوش خارجی به دلیل دستکاری گوش، قرار گرفتن در محیط های مرطوب همانند استخر و خاراندن بیش از حد گوش ناشی از اگزما به وجود می آید .
عفونت گوش خارجی از دو نوع عفونت میکروبی و قارچی می باشد، که معمولا درمان عفونت های میکروبی با داروهای التهابی و آنتی بیوتیک صورت می گیرد اما درمان عفونت های قارچی با دارو ضد قارچ امکان پذیر است، که غالبا نیاز به تمیز کردن همزمان هم می باشد . در صورتی که التهاب همراه با عفونت گوش خارجی وجود داشته باشد و التهاب در حدی باشد که غدد لنفاوی گردن را هم درگیر نماید در این زمان متخصص گوش و حلق و بینی ترجیح می دهد تا آنتی بیوتیک خوراکی هم به درمان افزوده شود .
از علائم این بیماری که به تشخیص پزشک به عفونت گوش خارجی کمک می نماید عبارتست از: احساس درد در هنگام لمس گوش یا احساس درد در حین معاینه که این احساس معمولا به حدی است که فرد تحمل آن را ندارد و معمولا اجازه معاینه را به پزشک نمی دهد .
عفونت گوش میانی
شایع ترین نوع عفونت گوش، عفونت گوش میانی می باشد، عفونت گوش به دو صورت حاد و مزمن تقسیم بندی می شود .
عفونت گوش میانی حاد
عفونت گوش میانی حاد بدین معنا است از پشت پرده گوش تا قسمت داخل گوش که حلزون گوش را شامل می شود، دچار التهاب و عفونت می شود . معمولا عفونت گوش میانی حاد با علائمی همچون با درد زیاد، احساس پری، سنگینی و گاهی شنوایی به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه می نماید .
عفونت گوش میانی بیشتر در کودکان شایع است، اگرچه در بزرگسالان هم به دنبال عفونت های سرماخوردگی به وجود می آید و معمولا فرد به مدت یک هفته تا ده روز به سرماخوردگی مبتلا می شود سپس به مرور زمان سرماخوردگی به عفونت چرکی تبدیل می شود و بعد از آن عفونت گوش اضافه می شود .
درمان این نوع عفونت تا زمانی که ویروسی هست، درمان ویروسی است ولی موارد عفونی همراه با مصرف آنتی بیوتیک خوراکی که به صورت مسکن و داروهای ضد التهاب می باشد . معمولا در این موارد از قطره ها برای درمان عفونت استفاده نمی شود زیرا عفونت در قسمت پشت پرده گوش قرار دارد و تاثیری در بهبود آن ندارد .
عفونت های گوش میانی مزمن
این نوع عفونت ها طیف وسیع تری را شامل می شوند . به طور کلی زمانی شخصی به عفونت مزمن مبتلا می شود که همراه با پارگی پرده باشد و در این زمان مخاط گوش حالت قدیمی را ندارند و تغییرات آن ها قابل برگشت نیست که این عارضه مزمن و پابرجا شده است .
عفونت حاد ممکن است در صورتی که درمان نشود یا تشدید شود موجب پارگی پرده گوش شده و تبدیل به عفونت مزمن شود، خیلی از اوقات پارگی پرده گوش در عفونت حاد خود به خود بهبود پیدا می کند یا زمانی که التهاب فروکش کرد خود به خود بهبود پیدا می کند ولی اگر این عفونت و ترشحات گوش ادامه پیدا کند و آن پارگی بهبود نیابد و ترمیم نشود، معمولا تبدیل به عفونت مزمن گوش می شود .
عفونت مزمن گوش معمولا نشانه های متعددی دارد که در اغلب افراد این نشانه ها متفاوت می باشد که عبارتست از: پارگی کوچک پرده گوش، ترشحات مکرر، کاهش شنوایی و گاهی علیرغم پارگی گوش هیچ گونه ترشح و عفونتی ندارد . بنابراین در حالی که عفونت داشته باشد به آن التهاب ماستوئید یا التهاب گوش میانی گفته می شود که می تواند همراه با ماستوئید باشد یا نباشد .
درمان عفونت های گوش میانی مزمن
زمانی که تشخیص داده شد فرد به بیماری عفونت گوش میانی مبتلا است در این زمان این تغییرات غیر قابل برگشت است و نیازمند درمان است و درمان این نوع عفونت ها جراحی است . بدین معنا در این زمان پرده گوش قابل ترمیم نیست و باید با روش جراحی ترمیم نمود .
در این زمان قطره های آنتی بیوتیک تاثیر آنچنانی ندارند و بیشتر به این دلیل تجویز می شود تا از فاز التهابی بگذرد و بیمار عفونت فعال نداشته باشد و برای جراحی آماده شود . بعضی از عفونت های مزمن گوش بی خطر اند و پیشرفت نمی کنند و تقریبا در یک وضعیتی می تواند سال ها بماند همانند بیماری تمپانواسکلروز که یک حالت تخریب در مخاط گوش میانی و خشکی استخوانچه ها همراه با کاهش شنوایی دیده می شود .
ولی در بعضی از موارد عفونت مزمن گوش به صورت پیشرونده و بدتر شونده است مانند مواردی که به صورت عفونت کلستاتوم می شناسیم و کلستاتوم یک بیماری عفونی است که شبیه تومور عمل می کند و بافت مجاور را دچار خوردگی می کند و قابل پیشرفت است و به اعصاب گوش، سیستم تعادلی گوش، شنوایی گوش و به بافت های مجاور مثل مغز می تواند تهاجم پیدا کند، به همین دلیل تسریع در درمان در این موارد بسیار حائز اهیمت می باشد .
جراحی عفونت های گوش میانی مزمن
جراحی به روش های مختلفی در این موارد انجام می شود که براساس شدت بیماری و وسعت آن متفاوت است . زمانی که تنها پرده گوش و گوش میانی (قسمت قابل دسترس) درگیر شده باشد با روش های آندوسکوپیک قابل انجام می باشد . اما زمانی که سلول های ماستوئید درگیر این بیماری باشند ترجیحا با روش میکروسکوپیک انجام می شود که در این روش ممکن است از پشت گوش جراحی انجام گردد یا ممکن است گوش باز شود، استخوان های درگیر تراشیده شود، گوش میانی شستشو داده شود و مخاط بهتر شود و برای قسمت پارگی هم ترمیم پرده صورت گیرد .
ترمیم پارگی پرده برخلاف اسم کلی که به عنوان ترمیم می شناسیم بحث دوختن پرده مطرح نیست، بلکه معمولا لبه های زخم که پارگی است را تازه می کنیم و همین امر سبب می شود شانس رشد مجدد به آن بدهد و برای اینکه در مسیر دلخواه ما رشد کند از یک داربستی استفاده می شود که داربست می تواند از بافت خود فرد (غضروف، فاشیا، پریکوندریوم) زیر محل پارگی قرار داده می شود تا باقی مانده پرده طبیعی گوش بیمار روی آن داربست بتواند رشد کند و آن پارگی پرده ترمیم شده و بسته شود .
بنابراین به روش های مختلف هدف پزشک فاصله انداختن محیط گوش میانی از محیط گوش خارجی است تا گوش آرامش پیدا کند و پرده ترمیم شود . خیلی از اوقات همزمان با ترمیم پرده وضعیت استخوانچه های گوش میانی فرد چک می شود تا پزشک ملاحظه کند چه تغییری در وضعیت بیمار رخ داده است آیا سیستم استخوانچه ای دچار مشکل هستند ؟ و اینکه آیا ارتباط موثر با هم را دارند یا خیر؟، در مواردی که گوش مخاط آرامی داشته باشد اگر مشکلی در سیستم هدایت صدا باشد و استخوانچه ها دچار مشکل باشند می توان آن را همان موقع به روش های ترمیم کرد، می توان از خود استخوانچه ها به نحوی استفاده نمود یا از پروتزهای خاصی برای بهبود شنوایی بهره جست و در مواردی به زمان دیگری موکول نمود .
عفونت گوش داخلی
عفونت گوش داخلی با این دو نوع عفونت کاملا متفاوت است . عفونت گوش داخلی اهمیت آن بخاطر این است که گوش داخلی تقریبا ارتباط بسیار نزدیک با سیستم مغزی داخلی دارد و عفونت آن ممکن است باعث ناشنوایی کامل و حذف عصب شنوایی شود، این نوع عفونت را به عنوان لابیرنتیت می شناسیم و با وجود این عارضه فرد دچار سرگیجه بسیار شدید، استفراغ و افت شنوایی شدید و در نهایت ناشنوایی می شود، بنابراین خیلی اهمیت دارد که فرد به این مرحله نرسد و شروع آن ممکن از گوش میانی باشد .
در بعضی از مواردی که این عفونت، عفونت ویروسی است و سیستم تعادلی را درگیر کرده باشد، به عنوان وستیبولیت می شناسیم بدین معنا که سیستم وستیبولیت دچار التهاب شده است و معمولا با سرگیجه های خیلی شدید طولانی همراه است ولی خوشبختانه ربطی به سیستم شنوایی ندارد و شنوایی در انتها حفظ می شود .
نتیجه گیری
بنابراین برای عفونت ها ابتدا باید پزشک بررسی های لازم را انجام دهد تا مشخص گردد کدام قسمت سیستم شنوایی و گوش فرد دچار عفونت شده است، سپس این نوع عفونت قدیمی و مزمن و یا اخیر و حاد هست، سپس درمان با توجه به نوع بیماری متفاوت است .
در موارد گوش خارجی از درمان آنتی بیوتیک موضعی، در مورد گوش میانی آنتی بیوتیک خوارکی یا تزریقی استفاده می شود و از درمان آنتی بیوتیک تزریقی و بستری برای عفونت گوش داخلی مورد استفاده قرار می گیرد . زمانی که عفونت مزمن گوش میانی داشته باشیم از جراحی استفاده می کنیم و براساس نوع آن از روش های آندوسکوپی یا میکروسکوپیک از طریق مجرای داخل گوش یا پشت گوش آن را درمان و مدیریت می کنیم .
برای کسب اطلاعات بیشتر به متخصص گوش و حلق و بینی خوب در تهران مراجعه نمایید .
مطالب مرتبط با این مقاله:
سلام خسته نباشید، می خواستم بپرسم عفونت گوش می تونه باعث سرگیجه بشه ؟