درمان سینوزیت

سینوس‌ چیست؟

به فضای خالی ای که در جمجمه قرار دارد و حاوی غشای موکوسی است سینوس می گویند. اکثر افراد ۴ جفت سینوس نازال که مربوط به بینی است را دارا هستند.

• دو سینوس در پیشانی بالای چشم‌ها
• یک سینوس داخل استخوان گونه
• گروه سینوس‌های پشت تیغه‌ی بینی (اتموئید)
• گروه سینوس‌های پشت بینی و پایین مغز (سفنوئید)

سینوس در افراد مانند اثر انگشت خاص و منحصر به فرد بوده و در هر شخصی متفاوت است. ممکن است در یک شخص سینوس داخل استخوان گونه ای وجود نداشته باشد.

بیماری سینوزیت چیست؟

سینوس شامل اجزای ریز مو مانندی به نام سیلیا(مژه) می باشد که وظیفه آن حرکت دادن و خارج کردن ترشحات سینوسی به نام موکوس می باشد. تمام مجرای بینی و حفره های سینوسی با هم در ارتباطند تا هوا و موکوس قدرت تبادل و تخلیه را با همکاری یکدیگرداشته باشند.

از دلایل ایجاد تورم و التهاب در بافت سینوسی  بعضی از عفونت ها و حساسیت­ها (آلرژی) می باشد. سینوزیت غالباً همراه با سرماخوردگی، حملات آلرژیک و یا مواد محرک می باشد.

علت ایجاد سینوزیت مزمن

• واکنش های حساسیتی مانند عفونت های قارچی سینوس ها
• پولیپ بینی که می تواند باعث انسداد بینی شود
• انحراف تیغه میانی بینی
• عفونت های دستگاه تنفسی

علائم بیماری سنوزیت مزمن

خصوصیات درد متغیر است و میتواند طیفی از احساس فشار تا سر درد های مکرر دایمی داشته باشد. بسیاری از بیماران نیز از درناژ نازوفارنژیال (ترشح پشت بینی) شاکی هستند و برخی از انسداد تنفس با بینی شکایت می کنند. علائم بیماری سینوزیت مزمن در اکثر افراد به صورت زیر می ­باشد:

سینوزیت مزمن را چگونه درمان کنیم؟

سینوزیت مزمن را چگونه درمان کنیم؟ علاوه بر تغییرات آناتومیک مثل انحراف تیغه بینی و خار تیغه بینی، گروهی از سایر بیماری های التهابی مزمن آلرژیک، تروماتیک یا ماهیت نئوپلاستیک می توانند منجر به سینوزیت مزمن شوند .
مکانیسم بیماری زایی شایع، اختلال تهویه واحد استئومئاتال به دلیل تنگی یا انسداد این منطقه است که مانع درناژ سیستم های سینوسی وابسته، به ویژه سینوس ماگزیلری مجاور و سلول های اتموئید قدامی می شود. با تورم مخاطی ، به ویژه در معابر آناتومیکی باریک واحد استئومئاتال، یک سیکل معیوب ایجاد می شود که ابتدا منجر به حملات مکرر التهاب حاد و در نهایت سینوزیت مزمن دائمی می شود .
سینوزیت مزمن، اغلب سینوس ماگزیلری و سلول های اتموئید را درگیر می نماید، در حالی که سینوس های فرونتال و اسفنوئید، با شیوع کم تری درگیر می شوند.

درمان سینوزیت مزمن

درصورت عدم بهبود و طولانی شدن بیماری سینوزیت برای مدت سه ماه یا بیشتر که شامل عفونت و التهاب سینوس ها می باشد، بیماری سینوزیت مزمن به وجود می آید. هدف از درمان سینوزیت از بین بردن علت های زمینه ای ، کاهش التهاب سینوس و تخلیه نگاه داشن بینی می باشد، در ابتدا باید علت بروز سینوزیت مزمن در بیمار تشخیص داده شود تا با توجه به علت روش درمانی موثری در نظر گرفته شود.

اسپری های کورتیکو استروئیدی بینی

این نوع اسپری ها به منظور پیشگیری و درمان التهاب توسط پزشک تجویز می شود نمونه هایی از این اسپری ها عبارتند از :

• فلوتیکازون
• مومتازون
• بکلومتازون
• کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی

این داروها در افرادی که التهاب سینوزیت شدید دارند یا علت سینوزیت آن ها پولیپ بینی می باشد، تجویز می شود. مصرف طولانی مدت این داروها می تواند عوارض جانبی را به همراه آورد. طبق تجویز پزشک در زمان های تعیین شده مصرف نمایید .

آنتی بیوتیک

در صورتی که عفونت باکتریایی عامل برزو سینوزیت شده باشد مصرف آنتی بیوتیک می تواند روش درمانی موثری باشد ، مصرف آنتی بیوتیک در تمامی موارد نمی تواند گزینه مناسبی باشد، قبل از درمان باید حتما بررسی های لازم صورت گیرد تا علت بروز سینوزیت تشخیص داده شود.

جراحی

جراحی در صورتی که دارو درمانی روش مناسبی نباشد و بدن در برابر درمان و دارو مقاومت کند، بهترین روش جراحی آندوسکوپی سینوزیت می باشد، در مواردی از این روش استفاده می شود که علت بروز سینوزیت پولیپ بینی باشد، در روش آندوسکوپی پزشک از یک لوله نازک و قابل انعطاف که به سر آن منبع نور متصل است به منظور بررسی مسیر سینوس و برداشتن پولیپ استفاده می کند.

جراحی آندوسکوپیک سینوس

درمان جراحی جدید سینوزیت مزمن از داخل بینی، تحت کنترل اندوسکوپ یا میکروسکوپی انجام می شود. اساس جراحی اندوسکوپیک سینوس، گشاد کردن معابر تنگ در مئاتوس میانی و واحد استئومئاتال شامل دهانه طبیعی سینوس ماگزیلاری و در صورت لزوم، سینوس فرونتال می باشد. سپتوپلاستی ممکن است در بیمارانی با انحراف شدید عملکردی تیغه بینی لازم باشد.

درمان نگهدارنده سینوزیت

درمان نگهدارنده شامل قطرات بینی ضد احتقان ، گرما درمانی و آنتی بیوتیک وسیع الطیف است.
ترکیبات موکولیتیک را نیز می تواند به عنوان درمان نگهدارنده تجویز کرد. در علت آلرژیک ، درمان مناسب ضد آلرژی نیز باید تجویز گردد. کلیه این درمان های نگهدارنده، ارزش علامتی دارند و علت سینوزیت مزمن را نمی توانند محدود نمایند. تنها درمان قطعی، جراحی سینوس است.

روش های پیشگیری از مزمن شدن سینوزیت

هنوز درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد ولی می توان با انجام کارهای زیر، از مزمن شدن سینوزیت جلوگیری کرد:

• همیشه سینوس های خود را مرطوب نگه دارید اسپری سالین، آب نمک و نرم کننده ها کمکتان می کند.
• به مدت طولانی در محیط های خشک قرار نگیرید.
• از محرک های مثل دود سیگار، قلیان و مواد شیمیایی که دارای بوی تندی هستند دوری کنید.
• پیشانی خود را وقتی در جریان باد سرد هستید، بپوشانید.

تشخیص سینوزیت مزمن

رینوسکوپی، اندوسکوپی

حفره بینی با رینوسکوپی یا اندوسکوپی، مشاهده می شود، باید توجه خاصی به تغییرات در تیغه میانی بینی، شاخک ها(هیپرپلازی شاخک)، شاخک میانی هوادار و نمای واحد استئومئاتال بشود (تورم مخاطی، پولیپ، تومور و..). سایر علل اختلال تهویه و درناژ خود حفره بینی را باید رد کرد.

تصویر برداری

امروزه، به نظر می رسد که سی تی اسکن تنها روش تصویر برداری قابل قبول سینوس های پارانازال در شک به سینوزیت مزمن باشد. رادیوگرافی معمولی سینوس، به دلیل آرتیفکت ناشی از روی هم افتادن سایه های ساختمانی، ارزش بسیار محدودی در تشخیص سینوزیت مزمن دارند.
همچنین، فقط سی تی اسکن می تواند دقیقا ساختمان های آناتومیکی کلیدی را برای برنامه ریزی دقیق قبل از عمل مهم اند، مشخص نماید.

سینوزیت حاد

سینوزیت حاد و سینوزیت مزمن دو نوع اصلی سینوزیت هستند، سینوزیت حاد کمتر از سه هفته طول می کشد و با درمان های اولیه توسط پزشک می توان آن را درمان کرد، در برخی از موارد این نوع سینوزیت خود به خود درمان می شود و نیاز به مراجعه به پزشک نمی باشد.

 علل سینوزیت حاد

عفونت ویروسی که عامل ایجاد سرماخوردگی است شایعترین علت بروز سینوزیت حاد است.

 علائم سینوزیت حاد

درمان سینوزیت حاد

• هدف از درمان سینوزیت این است که علائم این بیماری را که برای بیمار آزار دهنده می باشد را برطرف کرد.
• ازبین بردن درد: با مراجعه به پزشک داروهایی به منظور تسکین درد تجویز می شود که باید کامل مصرف شوند.
• شستشوی بینی: یکی از عواملی که می تواند در درمان سینوزیت حاد تاثیر گذار باشد شستن بینی و سینوس با محلول آب و نمک می باشد، انجام این کار می تواند به کاهش درد که حاصل از گرفتگی بینی است کمک شایانی کند.
• استفاده از اسپری ضد احتقان: استفاده از اسپر های اکسی متازولین و فنیل افرین می تواند بطور موقت احتقان بینی را برطرف کند، اما نباید استفاده از این اسپری ها بطور دائم باشد به منظور جلوگیری از احتمال برگشت احتقان نباید بیش از ۲ تا ۳ روز از این اسپری ها استفاده شود.
• استروئید های بینی: با استفاده از استروئید های بینی که با استفاده از اسپری بینی حمل می شوند می توان تورم داخل بینی را کم کرد، مصرف این دارو به طور چشم گیری می تواند علایم این بیماری را کاهش دهد.
• مصرف آنتی بیونتیک: در صورتی که علائم سینوزیت پس از گذشت مدتی از بین نرفت امکان دارد که بیمار مبتلا به سینوزیت باکتریال باشد، با توجه به شدت علایم آنتی بیوتیک توسط پزشک تجویز می شود که باید به طور مرتب مصرف شود، با مصرف آنتی بیوتیک می توان به درمان سینوزیت پرداخت.
• سینوزیت معمولا همراه با رینیت (التهاب حفره ی بینی) ایجاد می شود و به همین جهت، اغلب واژه ی “رینوسینوزیت” به این اختلالات اطلاق می شود. در این مقاله قصد داریم درباره ی سینوزیت حاد, علائم و درمان آن بپردازیم . برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص با ما همراه باشید.

علت و بیماریزایی سینوزیت حاد

در حالی که سینوزیت حاد در اطفال، بدلیل پنوماتیزاسیون ناکامل سایر سینوس ها، غالبا سلول هاس اتموئید را درگیر می نماید. سینوزیت حاد در بالغین سینوس ها را به ترتیب: سینوس ماگزیلری، سلول های اتموئید، سینوس فرونتال، و سینوس اسفوئید در گیر می نماید . التهاب ممکن است یک، چندین یا کلیه ی سینوس های پارنازال (پان سینوزیت) را درگیر نماید. سینوزیت حاد عموما به دلیل گسترش التهاب داخل بینی (رینیت) ایجاد می شود، زیرا مخاط سینوس های پارنازال، با حفره ی بینی مرتبط است (سینوزیت رینوژنیک). مطابق آن، ویروس های عامل رینیت حاد از لحاظ اتیولوژی، علاوه بر باکتری های شایع هموفیلوس انفولانزا و استرپتوکوک پنومونیه، مهم می باشند.

اگرچه، رینیت، تمایل به درگیری مخاط سینوس مجاور دارد، رینیت حاد، مکنجر به سینوزیت علامت دار نمی شود.

وسعت التهاب در سیستم سینوس و علائم همراه به عوامل متعددی بستگی دارد:

• آناتومی عملکردی اختصاصی
• وضعیت ایمنی اختصاصی
• بیماری زایی اختصاصی ارگانیسم عامل

علاوه بر سینوزیت رینوژنیک، موارد نادری از سینوزیت دندانی ناشی از عفونت ریشه دندان، گرانولوم آپیکال، یا یک فیستول سینوس ماگزیلری بدنبال خارج کردن دندان وجود دارد.

تشخیص سینوزیت حاد

رینوسکوپی یا اندوسکوپی بینی اغلب چرک را در مئاتوس میانی نشان می دهد، اگر مخاط به شدت متورم باشد، تجمع چرک را نمی توان دید. در سینوزیت اسفنوئید ایزوله، چرک ممکن است در دهانه اسفنوئید در دیواره ی قدامی سینوس اسفنوئید یا روی دیواره خلفی حلق دیده شود.

رادیوگرافی سینوس ممکن است کدورت جزئی سینوس درگیر را به دلیل تورم مخاطی نشان دهد یا ممکن است سطح مایع را در سینوس حاوی چرک آزاد، نشان دهد.

جایگزین رادیوگرافی، به خصوص برای پیگیری و در اطفال و زنان باردار، اولتراسونوگرافی می باشد، که مانع مواجهه با رادیاسیون می شود.

درمان سینوزیت حاد

درمان های نگهدارنده قبل از اقدام به جراحی، باید مورد آزمایش قرار گیرند. جراحی ممکن است در بیمارانی که شکایات سینوزیت حاد آن ها به درمان نگهدارنده پاسخ نمی دهد و در بیمارانی که امپیم پایدار سینوس دارند، لازم باشد.

درمان نگهدارنده سینوزیت حاد

تهویه و تخلیه سینوس های پارانازال را می توان با استفاده از قطرات ضد احتقان بینی، اسپری بینی یا گذاشتن پک آغشته به قطرات بینی در مئاتوس میانی بهبودی بخشید. در انواع شدیدتر مرتبط با تب و ضعف شدید، آنتی بیوتیک (مثال: آموکسی سیلین) باید تجویز شود. گرمادرمانی (دوش سبک الکتریکی) و استنشاق بابونه یا مریم به عنوان درمان کمکی پیشنهاد می شوند.

درمان جراحی سینوزیت حاد

امروزه جراحی عموما به روش بسته و اندوسکوپیک جهت باز کردن دهانه نرمال سینوس ها و بدون دستگاه ی زیاد مخاط سالم انجام می شود.

خطرات جراحی داخل بینی سینوس عمدتا بر اساس مجاورت نزدیک سینوس ها به حفره جمجمه ای قدامی، عصب بینایی و به شریان کاروتید داخلی می باشد.
پیش نیاز های هر نوع جراحی سینوس داخل بینی، دانستن دقیق آناتومی سینونازال و مهارت تکنیکی در هدایت اندوسکوپ یا میکروسکوپ می باشد که باید با روش های تشخیصی و با تمرین کردن روی نمونه های آناتومیک به دست آید .جراح، همچنین باید آناتومی رادیوگرافیک این منطقه را به خوبی بداند.

سخن پایانی

شما همراهان عزیز می توانید سوالات خود را درباره سینوزیت مزمن در بخش دیدگاه ثبت فرمایید و پاسخ های تخصصی دکتر صالح محبی – متخصص گوش، حلق و بینی را در اولین فرصت مناسب دریافت فرمایید.