تشخیص تورم غده ی بزاقی

تشخیص و درمان تورم غده ی بزاقی

بیماری های غدد بزاقی اغلب با تورم یک طرفه یا دو طرفه غدد بروز می کنند . این تورم تشخیص افتراقی های متعددی را مطرح می کند که شرح حال، معاینه بالینی، مطالعات تصویربرداری نقش مهمی در آن ایفا می نمایند .

تورم یک یا چند غده ی بزاقی ممکن است در نتیجه ی انسداد مجرا، التهاب یا نئوپلاسم باشد . یک شرح حال و معاینه بالینی دقیق معمولا تشخیص افتراقی هایی را برای آزمون های تکمیلی مشخص می سازد . شک بالینی به تومور بدخیم، به ویژه در این حیطه مهم می باشد .

آزمایشات استاندارد نیز در افتراق بین التهاب تومور، کمک کننده اند . افزایش شمارش گلبول های سفید، ESR و  CRP به نفع التهاب می باشد . تومورهای غدد بزاقی عموما تغییری در آزمایشات خونی معمول ایجاد نمی کنند . یک استثنای نادر این قانون، موقعیتی است که تومور انسداد دهنده سبب استاز بزاقی و در نهایت منجر به عفونت شده است .

کلا، اولتراسوند، اقدام تشخیصی اولیه پس از معاینه بالینی می باشد . که می تواند تغییرات در سیستم مجرا را نشان دهد و به طور دقیق تری تورم را مشخص سازد، به عنوان مثال، بین یک کیست و توده ی سفت افتراق می دهد . این اطلاعات معمولا تشخیص را مشخص می سازد .

تشخیص قطعی غده ی بزاقی متورم، به ویژه در مورد تومور، اغلب موقع جراحی، داده می شود . تومورها از لحاظ بالینی، با تورم زیاد یا کم یک طرفه بدون درد، با ندول قابل لمس مشخص می شوند . توجه به نشانه هایی که در افتراق تومورهای خوش خیم و بدخیم کمک می نمایند، مهم است .

تشخیص و درمان تورم غده ی بزاقی

علائم به نفع تومور خوش خیم

• رشد آهسته (ماه ها، سال ها)
• ندول بدون درد، سفت یا نرم که براحتی حرکت می نماید .
• علامتی از انتشار تومور به بافت های اطراف وجود ندارد .
• علائم همراه ندارد .

علائم به نفع تومور بدخیم

• رشد سریع (هفته ها تا ماه ها)
• ندول فیکس دردناک
• شواهدی از انتشار تومور به عضله، پوست یا اعصاب (فلج عصب صورتی)
• بزرگی غده لنفاوی

بهتر است بدانید که …

فلج عصب صورتی مرتبط با تومور در غده ی پاروتید، معمولا بیانگر یک تومور بدخیم می باشد . محل تومور غده بزاقی نیز می تواند در تشخیص افتراقی تومور کمک کند .

80% تومورهای غده بزاقی در غده پاروتید، نزدیک به 10% در غده ی تحت فکی و 10% باقیمانده در سایر غدد بزاقی بروز می کنند .

تورم موضعی غده ی پاروتید اغلب بنفع تومور می باشد . این حالت در غده ی تحت فکی شیوع کمتری دارد . فقط حدود 20% تومورهای غده پاروتید بدخیم اند، در حالی که نزدیک به نصف تومورهای سایر غدد بزاقی بدخیم می باشند .

تجربه عملی برای تومورهای غدد بزاقی

هرچه غده ی بزاقی کوچک تر باشد، خطر بدخیم بودن تومور بیش تر است . FNAB، در نزدیک به 80% تومورها، تشخیص سلولی قطعی به دست می دهد . تشخیص مثبت سلول های بدخیم ارتباط قوی با وجود قطعی تومور بدخیم دارد و آزمون های مناسب باید فورا به عمل آید . البته، این امر یک عمل رادیکال مثل برداشتن عصب صورتی را پیشنهاد نمی کند و همچنین، عدم وجود سلول های بدخیم در FNAB، قطعا بدخیمی را رد نمی کند .

نتیجه گیری

بیماری غده ی بزاقی را می توان براساس معاینه بالینی دقیق به التهابی و نئوپلاستیک تقسیم بندی کرد . اولین قدم تشخیصی برای بررسی بیشتر، اولتراسونوگرافی می باشد، سی تی اسکن و ام.آر.آی به عنوان مطالعات بعدی در دسترس می باشند . تشخیص بافت شناسی بسیار مهم می باشد زیرا اساس درمان را تشکیل می دهد .

برای کسب اطلاعات بیشتر به متخصص گوش و حلق و بینی خوب در تهران مراجعه نمایید .

مطالب مرتبط با این مقاله :

عفونت غدد بزاقی

آناتومی غدد بزاقی

تومورهای غدد بزاقی خوش خیم

دکتر صالح محبی

فلوشیپ جراحی قاعده جمجمه از آلمان
فلوشیپ فوق تخصصی جراحی قاعده جمجمه و سرطان (مرکز پزشکی هانوفر MHHو مرکز علوم اعصاب هانوفر INI)
هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران از سال ۱۳۹۵
دکترای تخصصی علوم اعصاب بالینی (PhD)- دانشگاه علوم پزشکی تهران (پروژه مشترک ایران- آلمان)
مدرک برد تخصصی گوش حلق بینی-جراحی سر و گردن از دانشگاه علوم پزشکی ایران ۱۳۸۲-۱۳۸۶