تومورهای پارافارنکس چه خطراتی دارند؟

تومورهای پارافارنکس به تومورهایی گفته می‌شود که در فضای پارافارنکس شکل می‌گیرند. فضای پارافارنکس یک ناحیه عمیق در گردن است که بین حنجره و پایه جمجمه قرار دارد. این فضا شامل عضلات، اعصاب، غدد بزاقی و عروق خونی است. تومورهای پارافارنکس می‌توانند خوش‌خیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند. پارا به معنی کنار و فارنکس به معنی حلق است. زیرا توده‌های این ناحیه در مجاورت حلق قرار گرفته اند. این محدوده بصورت هرم معکوس در سمت داخل حلق ، از سمت خارج به گردن و فک تحتانی و از پایین تا قسمت بالایی گردن و در بالا تا کف جمجمه را می‌تواند درگیر کند . توده های این منطقه رشد آرامی داشته و با علائم خفیفی همراه هستند.

۰۱:۰۱

تومور بزاقی پارافارنکس

تومورهای پارافارنکس چیست؟

تومورهای پارافارنکس به دلیل موقعیت عمیق و نزدیک به ساختارهای حیاتی، ممکن است علائم متنوعی ایجاد کنند. برخی از علائم ممکن است شامل دشواری در بلع، تغییر صدا، درد گوش، و تورم در ناحیه گردن باشد. تشخیص این تومورها اغلب نیاز به تصویربرداری پزشکی مثل سی‌تی اسکن یا ام‌آر‌آی دارد و همچنین با روش های جراحی، رادیوتراپی، یا شیمی‌درمانی با توجه به نوع و مرحله تومور قابل درمان هستند.

توده ها را به دو قسمت پره استیلوئید و پست استیولوئید بر اساس تاندون استیلو هیوئید تقسیم می کنند که نوع پره استیلوئید یا قدامی غالبا تومورهای غدد بزاقی کوچک و توموهای لوب عمقی پاروتید را شامل می شود . تومورهای  خلفی یا پست استیلوئید غالبا منشا عروقی یا عصبی دارند . مثل شوانوم اعصاب مغزی که ممکن است هر کدام اختصاصا فلج تار صوتی ، فلج کام، فلج عضلات شانه ایجاد کنند.

بیشتر بخوانید: تومور پاروتید

انواع تومورهای پارافارنکس

تومورهای پارافارنکس می‌توانند از انواع مختلفی باشند، که به دو دسته اصلی خوش‌خیم (غیرسرطانی) و بدخیم (سرطانی) تقسیم می‌شوند. در زیر به برخی از انواع مهم این تومورها اشاره می‌کنم:

تومورهای خوش‌خیم (غیرسرطانی)

تومورهای غدد بزاقی: این تومورها معمولاً از غدد بزاقی موجود در فضای پارافارنکس نشأت می‌گیرند. مثال‌ها شامل آدنوم پلئومورفیک و تومور وارثین است.

نوروژنیک: این تومورها از اعصاب موجود در فضای پارافارنکس منشأ می‌گیرند، مانند شوانوما (تومورهای خوش‌خیم عصبی).

همانژیوم: تومورهای عروقی که از عروق خونی در این ناحیه تشکیل می‌شوند.

تومورهای بدخیم (سرطانی)

کارسینومای غدد بزاقی: این تومورها از بافت غدد بزاقی منشأ می‌گیرند و می‌توانند شامل آدنوئید کیستیک کارسینوما و موکو اپیدرموئید کارسینوما باشند.

سارکوم: این نوع تومورها از بافت‌های همبند مانند عضلات و استخوان‌ها منشأ می‌گیرند.

لنفوم: تومورهای بدخیمی که از سلول‌های لنفاوی نشأت می‌گیرند.

سایر تومورها

پاراگانگلیوما: تومورهای نادری که از سلول‌های عصبی ویژه‌ای در این ناحیه منشأ می‌گیرند و می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند.

نوتروبلستوما: تومورهای بدخیمی که از سلول‌های عصبی در حال رشد منشأ می‌گیرند و بیشتر در کودکان دیده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: تومور غده هیپوفیز

تشخیص تومورهای پارافارنکس

تشخیص تومورهای پارافارنکس اغلب نیاز به بررسی‌های تخصصی مانند سی‌تی اسکن، ام‌آر‌آی و بیوپسی دارد. توجه به این نکته مهم است که تومورهای پارافارنکس به دلیل موقعیت عمیق خود و نزدیکی به ساختارهای حیاتی می‌توانند علائم و مشکلات جدی ایجاد کنند، بنابراین تشخیص و درمان به‌موقع اهمیت زیادی دارد. تشخیص زودهنگام و مراجعه به پزشک متخصص برای بررسی دقیق و تصویربرداری مناسب، کلید موفقیت در درمان تومورهای پارافارنکس است. این نوع تومورها با تهاجم موضعی و گسترش لنفاوی مشخص می‌شوند، به طوری که ۷۰ درصد بیماران در زمان تشخیص با درگیری غدد لنفاوی مراجعه می‌کنند.

بیشتر بخوانید: تومورهای گوش

علائم  تومورهای پارافارنکس

علائم تومورهای پارافارنکس به دلیل موقعیت عمیق و نزدیکی به ساختارهای حیاتی در گردن و پایه جمجمه، متنوع و بسته به نوع و اندازه تومور متفاوت است. برخی از علائم شایع این تومورها شامل موارد زیر می‌شود:

تورم در ناحیه گردن: یکی از شایع‌ترین علائم، تورم یا توده قابل لمس در ناحیه گردن است.

درد: درد در ناحیه گردن، صورت یا گوش ممکن است رخ دهد.

دشواری در بلع: احساس گیر کردن غذا یا دشواری در بلع می‌تواند نشان‌دهنده توموری باشد که به مری یا گلو فشار می‌آورد.

تغییر صدا: گرفتگی صدا یا تغییرات دیگر در صدا ممکن است به دلیل فشار تومور بر روی حنجره یا اعصاب مرتبط باشد.

مشکلات تنفسی: تنگی نفس یا مشکلات دیگر در تنفس ممکن است ناشی از فشردگی راه‌های هوایی توسط تومور باشد.

کاهش شنوایی: کاهش شنوایی یا احساس پرشدگی در گوش ممکن است به دلیل فشار تومور بر روی عصب شنوایی یا ساختارهای مرتبط با گوش باشد.

فلج عصب صورت: ضعف یا فلج در عضلات صورت ممکن است به دلیل درگیری اعصاب جمجمه‌ای باشد که از این ناحیه عبور می‌کنند.

ناتوانی در باز کردن دهان (تریسموس): محدودیت در باز کردن دهان به دلیل درگیری عضلات یا مفاصل فکی می‌تواند یکی از علائم باشد.

سردرد: سردردهای مزمن ممکن است در صورت گسترش تومور به پایه جمجمه رخ دهد.

خونریزی از دهان یا بینی: در موارد نادر، تومورهای پارافارنکس ممکن است باعث خونریزی از دهان یا بینی شوند.

۰۰:۵۱

تومور غده بزاقی لوب عمقی و پارافارنکس

علت ابتلا به  تومورهای پارافارنکس

علت دقیق ابتلا به تومورهای پارافارنکس هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است، اما عوامل مختلفی می‌توانند در افزایش خطر ابتلا به این تومورها نقش داشته باشند. برخی از این عوامل عبارتند از:

عوامل ژنتیکی: برخی از تومورهای پارافارنکس ممکن است با تغییرات ژنتیکی یا ارثی مرتبط باشند. وجود سابقه خانوادگی تومورها می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.

قرار گرفتن در معرض اشعه: افرادی که در گذشته به دلیل درمان‌های پزشکی یا حرفه‌ای در معرض اشعه قرار گرفته‌اند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به تومورهای پارافارنکس باشند.

عفونت‌های ویروسی: برخی از ویروس‌ها، به‌ویژه ویروس اپشتین-بار (EBV)، با افزایش خطر ابتلا به تومورهای بدخیم مرتبط بوده‌اند.

عوامل محیطی و شغلی: قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص یا آلاینده‌ها در محیط کار یا زندگی می‌تواند خطر ابتلا به تومورهای پارافارنکس را افزایش دهد.

التهاب مزمن: التهاب مزمن در ناحیه پارافارنکس می‌تواند باعث تحریک و رشد سلول‌های غیرطبیعی شود.

همچنین استفاده از محصولات تنباکو و نوشیدن زیاد می تواند خطر ابتلا به سرطان هیپوفارنکس را تحت تاثیر قرار دهد. استفاده طولانی مدت از الکل و تنباکو هستند که به طور هم افزایی برای تقویت پتانسیل سرطان زایی یکدیگر عمل می کنند. بیماران معمولاً مردان بالای ۵۰ سال هستند که مشروبات الکلی و تنباکو مصرف می کنند. همچنین در زنان زیر ۵۰ سال مبتلا به کم خونی و فقر آهن می‌تواند از دلایل ابتلا به نوع بدخیم این تومورها باشد.

بیشتر بخوانید: تومورهای بینی و سینوس

درمان تومورهای پارافارنکس

درمان تومورهای پارافارنکس بستگی به نوع، اندازه، محل و درجه تومور (خوش‌خیم یا بدخیم بودن آن) دارد. روش‌های درمانی مختلفی برای این تومورها وجود دارد که می‌تواند شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی و یا ترکیبی از این روش‌ها باشد. در زیر به توضیح هر یک از این روش‌ها پرداخته‌ایم:

۰۰:۵۸

فیلم عمل تومور پارافارنکس

 جراحی

جراحی یکی از روش‌های اصلی درمان تومورهای پارافارنکس است. نوع جراحی به موقعیت و اندازه تومور بستگی دارد:

جراحی باز: در این روش، از طریق برش‌هایی در گردن یا داخل دهان به تومور دسترسی پیدا می‌کنند و آن را برمی‌دارند.

جراحی اندوسکوپیک: در این روش از ابزارهای کوچک و دوربین استفاده می‌شود که از طریق برش‌های کوچک وارد شده و به جراح اجازه می‌دهد تومور را با کمترین تهاجم بردارد.

پرتودرمانی

پرتودرمانی استفاده از اشعه‌های پرانرژی برای کشتن سلول‌های سرطانی یا کوچک کردن تومورها است. این روش ممکن است به تنهایی یا به عنوان مکمل جراحی استفاده شود، به ویژه در مواردی که تومور بدخیم باشد یا به نواحی حساسی نزدیک باشد که جراحی در آنها دشوار است.

شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی استفاده از داروهای قوی برای کشتن سلول‌های سرطانی است. این روش معمولاً برای تومورهای بدخیم و به‌ویژه تومورهایی که به سایر نقاط بدن گسترش یافته‌اند استفاده می‌شود. شیمی‌درمانی ممکن است به تنهایی یا به همراه جراحی و پرتودرمانی به کار رود.

در برخی موارد، از درمان‌های هدفمند استفاده می‌شود که مستقیماً به مولکول‌ها و مسیرهای خاصی در سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند. این روش‌ها معمولاً با کمترین آسیب به سلول‌های سالم همراه هستند. همچنین گاهی اوقات، ترکیبی از چندین روش درمانی برای بهترین نتیجه استفاده می‌شود. برای مثال، جراحی برای برداشتن تومور، به دنبال آن پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده.

درمان تمامی موارد که ذکر شد جراحی از طریق داخل دهان یا گردن یا حتی باز کردن فک می باشد. بر اساس جواب پاتولوژی نهایی در مواردی رادیوتراپی یا کموتراپی ممکن است افزوده شود .در برخی از مواردی که تومور پیشرفت کرده باشد و بزرگ شده باشد جراحی با باز کردن فک صورت می گیرد .

جراحی این تومورهای نیاز به دقت و مهارت بالایی دارد دکتر صالح محبی متخصص گوش و حلق و بینی در زمینه جراحی تومورهای پارافارنکس مهارت بالایی دارند و این جراحی را با دقت و مهارت بالایی انجام می دهند . دکتر صالح محبی در جراحی سایر تومور های قاعده جمجمه و گردن، نجربه بالایی دارند . همان طور که می دانید تومورهای سر و گردن و قاعده جمجمه در ناحیه حساسی قرار گرفته اند و جراحی این نوع تومورها بسیار حساس می باشد و نیاز به دقت بالایی دارد.

نتیجه‌گیری

تومورهای پارافارنکس، با توجه به موقعیت عمیق و نزدیکی به ساختارهای حیاتی در ناحیه گردن و پایه جمجمه، می‌توانند علائم و مشکلات جدی ایجاد کنند. این تومورها ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند و علت دقیق بروز آن‌ها هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل ژنتیکی و محیطی می‌توانند در افزایش خطر ابتلا نقش داشته باشند.

تشخیص زودهنگام این تومورها اهمیت زیادی دارد. درمان‌های موجود با توجه به نوع، اندازه، و محل تومور انتخاب می‌شوند. همچنین پیگیری و مراقبت‌های پس از درمان برای جلوگیری از بازگشت تومور و مدیریت عوارض احتمالی ضروری است.