جراحی حنجره یا لارنژکتومی، یک فرآیند پزشکی است که در آن بخشی یا کل حنجره (لارنکس) از بدن خارج میشود. این جراحی ممکن است به دلایل مختلفی از جمله درمان سرطان حنجره، مشکلات شدید تنفسی، یا ترمیم آسیبهای ناشی از ضربه انجام شود. جراحی حنجره میتواند به دو صورت جزئی (بخشی از حنجره خارج میشود) یا کامل (کل حنجره خارج میشود) انجام شود. پس از جراحی کامل، فرد نیاز به یادگیری تکنیکهای جدید برای صحبت کردن دارد، زیرا حنجره به عنوان منبع اصلی تولید صدا برداشته شده است. روشهای جایگزین برای تولید صدا شامل استفاده از یک حنجره مصنوعی یا استفاده از تکنیکهای گفتاری خاص است.
جراحی حنجره چیست؟
جراح حنجره در مواردی که سرطان حنجره تشخیص داده شود و درمانهای دیگر مانند پرتودرمانی یا شیمیدرمانی مؤثر نبودهاند، ضرورت انجام جراحی حنجره ایجاد میشود. حنجره بخشی از دستگاه تنفسی است که در تولید صدا نقش دارد و همچنین به محافظت از مسیرهای هوایی در برابر ورود غذا و مایعات به ریهها کمک میکند.
بیشتر بخوانید: تشخیص سرطان حنجره
انواع جراحی حنجره
انواع جراحی حنجره به شرح زیر است:
لارنژکتومی جزئی (Partial Laryngectomy): در این نوع جراحی، فقط بخشی از حنجره که توسط سرطان یا آسیب دیگر تحت تأثیر قرار گرفته است، برداشته میشود. این جراحی معمولاً به حفظ برخی از عملکردهای طبیعی حنجره مانند تنفس و صحبت کردن کمک میکند.
لارنژکتومی کامل (Total Laryngectomy): در این نوع جراحی، کل حنجره برداشته میشود. پس از این جراحی، فرد نمیتواند به روش معمولی صحبت کند و نیاز به استفاده از روشهای جایگزین برای تولید صدا دارد. همچنین، یک استوما (سوراخ در ناحیه گردن) برای تنفس ایجاد میشود.
سوپرا گلوتیک لارنژکتومی (Supraglottic Laryngectomy): این جراحی شامل برداشتن بخش فوقانی حنجره است. معمولاً برای درمان سرطانهایی که در قسمت بالای حنجره قرار دارند، استفاده میشود. پس از این جراحی، عملکرد صدا تا حدودی حفظ میشود، اما ممکن است فرد نیاز به تمرینات گفتاری و بلع داشته باشد.
کوردکتومی (Cordectomy): در این جراحی، یکی از تارهای صوتی یا بخشی از آن برداشته میشود. این روش معمولاً برای تومورهای کوچک روی تارهای صوتی استفاده میشود و میتواند بر کیفیت صدا تاثیر بگذارد.
همیلارنگکتومی (Hemilaryngectomy): در این نوع جراحی، نیمی از حنجره برداشته میشود. این روش نیز میتواند برخی از عملکردهای حنجره را حفظ کند و معمولاً برای تومورهای محدود به یک سمت حنجره استفاده میشود.
هر یک از این جراحیها بر اساس موقعیت و میزان گستردگی بیماری یا آسیب، انتخاب میشود. پزشک متخصص گوش، حلق و بینی با بررسی شرایط بیمار، بهترین گزینه جراحی را پیشنهاد میدهد.
بیشتر بخوانید: جراحی غدد بزاقی چه مشکلاتی را برطرف میکند؟
جراحی حنجره برای زیبایی صدا
جراحی حنجره برای زیبایی صدا، که به عنوان جراحیهای زیبایی صوت نیز شناخته میشود، به منظور تغییر یا بهبود کیفیت صدا انجام میشود. این نوع جراحیها میتوانند برای افرادی که از صدای خود ناراضی هستند یا به دلیل مشکلات پزشکی نیاز به اصلاح صدا دارند، مفید باشند. انواع مختلفی از جراحیهای زیبایی صدا وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
تیروپلاستی (Thyroplasty): در این روش، با تغییر موقعیت تارهای صوتی یا قرار دادن ایمپلنتها، تن و کیفیت صدا بهبود پیدا میکند. این جراحی معمولاً برای افرادی که از صدای ضعیف یا تن پایین رنج میبرند، انجام میشود.
لیزر کوردوتومی (Laser Cordotomy): این جراحی شامل استفاده از لیزر برای اصلاح یا تنظیم تارهای صوتی است. لیزر میتواند به بهبود تن و وضوح صدا کمک کند و معمولاً در مواردی که تارهای صوتی ضخیم یا سفت هستند، استفاده میشود.
جراحی طول تارهای صوتی (Vocal Cord Lengthening Surgery): در این روش، طول تارهای صوتی افزایش مییابد تا صدا بهبود یابد. این جراحی میتواند برای افرادی که صدای آنها به طور طبیعی کوتاه و تیز است، مفید باشد.
مدیالیزاسیون (Medialization): در این جراحی، یک ایمپلنت کوچک در کنار تارهای صوتی قرار داده میشود تا آنها به مرکز نزدیکتر شوند و تماس بهتری برای تولید صدا داشته باشند. این روش برای افرادی که از بسته شدن ناکافی تارهای صوتی رنج میبرند، استفاده میشود.
تزریق مواد پرکننده (Vocal Fold Injection): در این روش، مواد پرکننده مانند چربی یا کلاژن به تارهای صوتی تزریق میشود تا حجم و تن آنها بهبود یابد. این روش معمولاً برای درمان تارهای صوتی نازک یا ضعیف استفاده میشود.
تکنیکهای جراحی دیگر
ممکن است از تکنیکهای دیگری مانند بوتاکس برای کاهش تنش عضلانی در تارهای صوتی یا تغییر شکل غضروفهای حنجره استفاده شود.
این جراحیها باید توسط یک متخصص جراحی حنجره و صدا انجام شود. پیش از تصمیمگیری برای انجام هر گونه جراحی زیبایی صوت، مشاوره دقیق با پزشک و بررسی تمامی جوانب و عوارض احتمالی بسیار مهم است.
بیشتر بخوانید: جراحی تیروئید برای چه مشکلاتی تجویز میشود؟
دلایل انجام جراحی حنجره
جراحی حنجره به دلایل مختلفی انجام میشود که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
سرطان حنجره
یکی از شایعترین دلایل انجام جراحی حنجره، درمان سرطان حنجره است. اگر تومور در مراحل پیشرفته باشد و به درمانهای دیگر مانند پرتودرمانی یا شیمیدرمانی پاسخ ندهد، جراحی برای برداشتن تومور و جلوگیری از گسترش آن ضروری است.
مشکلات تنفسی
در برخی موارد، تنگی یا انسداد حنجره میتواند منجر به مشکلات تنفسی شدید شود. جراحی حنجره میتواند برای باز کردن مسیر هوا و بهبود تنفس انجام شود.
آسیبدیدگی حنجره
آسیبهای ناشی از ضربههای شدید، تصادفات یا آسیبهای ورزشی میتواند به حنجره آسیب بزند و نیاز به جراحی برای ترمیم یا بازسازی آن باشد.
بیماریهای عفونی و التهابی
برخی بیماریهای عفونی یا التهابی میتوانند باعث آسیب به بافتهای حنجره شوند که ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن یا ترمیم بخشهای آسیبدیده باشد.
مشکلات صوتی
در برخی موارد، جراحی حنجره برای بهبود کیفیت صدا یا اصلاح مشکلات صوتی انجام میشود. این نوع جراحیها معمولاً به منظور تغییر تن یا قدرت صدا انجام میشوند.
وجود تودهها یا ندولهای غیرسرطانی
تودهها یا ندولهای غیرسرطانی (مانند پولیپها یا کیستها) میتوانند روی تارهای صوتی یا سایر بخشهای حنجره تأثیر بگذارند. جراحی برای برداشتن این تودهها به منظور بهبود صدا و جلوگیری از مشکلات بیشتر انجام میشود.
عارضههای مادرزادی
برخی ناهنجاریهای مادرزادی در ساختار حنجره ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند تا عملکرد طبیعی حنجره بهبود یابد یا مشکلات احتمالی در آینده کاهش یابد.
درمان دیسپلازیهای پیشسرطانی
در مواردی که سلولهای پیشسرطانی در حنجره تشخیص داده میشوند، جراحی میتواند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از توسعه سرطان انجام شود.
هر یک از این دلایل نیاز به ارزیابی دقیق توسط پزشک متخصص دارد تا بهترین روش درمانی انتخاب شود. جراحی حنجره معمولاً توسط متخصصان گوش، حلق و بینی (ENT) انجام میشود و نیاز به مشاوره و بررسیهای پیشعملی دقیق دارد.
بیشتر بخوانید: جراحی عود تومور پاروتید
اقدامات پیش از جراحی حنجره
پیش از جراحی حنجره، مجموعهای از اقدامات و بررسیها برای اطمینان از آمادگی بیمار و کاهش خطرات و عوارض احتمالی انجام میشود. این اقدامات شامل موارد زیر است:
ارزیابی پزشکی: پزشک معاینه کاملی انجام میدهد و تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی میکند. این ارزیابی شامل بررسی وضعیت عمومی سلامتی، بیماریهای مزمن، داروهای مصرفی و آلرژیها میشود.
آزمایشهای پیش از جراحی: انجام آزمایشهای مختلف مانند آزمایش خون، آزمایش ادرار، الکتروکاردیوگرام (ECG) و عکسبرداری از قفسه سینه برای بررسی وضعیت سلامتی بیمار و عملکرد اعضای بدن ضروری است.
تصویربرداری: از روشهای تصویربرداری مانند سیتی اسکن (CT Scan)، امآرآی (MRI) یا لارنگوسکوپی برای بررسی دقیق حنجره و تعیین محل و اندازه تومور یا آسیب استفاده میشود.
ارزیابی عملکرد تنفسی: تستهای عملکرد تنفسی برای بررسی وضعیت ریهها و توانایی تنفس بیمار انجام میشود، به ویژه اگر جراحی ممکن است بر تنفس تاثیر بگذارد.
مشاوره با متخصصان: مشاوره با متخصصان مختلف مانند متخصص گوش، حلق و بینی، انکولوژیست، بیهوشی و گفتار درمانگر برای برنامهریزی جراحی و مراقبتهای پس از آن انجام میشود.
آموزش و مشاوره: بیمار و خانوادهاش در مورد فرآیند جراحی، مراحل بهبودی و مراقبتهای پس از جراحی آموزش و مشاوره دریافت میکنند. این شامل اطلاعاتی درباره تغییرات احتمالی در صدا و روشهای جدید ارتباطی نیز میشود.
تنظیم داروها: پزشک ممکن است نیاز به تنظیم داروهای مصرفی بیمار داشته باشد. برخی داروها مانند داروهای رقیقکننده خون باید پیش از جراحی متوقف شوند.
آمادگی روانی: حمایت روانی و مشاوره برای کاهش استرس و نگرانیهای بیمار پیش از جراحی بسیار مهم است. این شامل صحبت با مشاور یا روانشناس و حضور خانواده و دوستان میشود.
قطع مصرف سیگار و الکل: بیمار باید حداقل چند هفته پیش از جراحی مصرف سیگار و الکل را قطع کند، زیرا این موارد میتوانند روند بهبودی را مختل کنند و خطرات جراحی را افزایش دهند.
برنامهریزی برای دوره بهبودی: بیمار باید برنامهریزی مناسبی برای دوره بهبودی پس از جراحی از جمله حضور در جلسات توانبخشی، فیزیوتراپی و گفتار درمانی در صورت نیاز داشته باشد.
با رعایت این اقدامات، جراحی حنجره با اطمینان بیشتری انجام میشود و خطرات و عوارض پس از جراحی کاهش پیدا میکند.
بیشتر بخوانید:
سوالات متداول جراحی حنجره
نتیجه گیری
جراحی حنجره، یک روش پزشکی حیاتی است که در موارد مختلفی از جمله درمان سرطان حنجره، مشکلات تنفسی و آسیبهای جدی به حنجره به کار میرود. این جراحی میتواند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد، اما نیازمند آمادگی دقیق و مراقبتهای پس از جراحی است. ارزیابیهای پزشکی، آزمایشهای پیش از جراحی و مشاورههای تخصصی از جمله اقدامات ضروری برای اطمینان از موفقیتآمیز بودن این فرآیند است. هرچند که این جراحی ممکن است با چالشهایی مانند تغییر در صدا و نیاز به توانبخشی همراه باشد، اما با پیشرفتهای پزشکی و حمایتهای لازم، بیماران میتوانند به زندگی بهتری دست یابند.. در نهایت، تصمیم به انجام جراحی حنجره باید با مشورت دقیق با پزشکان متخصص و در نظر گرفتن تمامی جنبههای مرتبط با وضعیت فردی بیمار اتخاذ شود.
۰ دیدگاه