سرطان تیروئید یکی از انواع سرطان است که همانطور که از نام آن پیداست در غده تیروئید که در ناحیه زیر گلو است رخ میدهد. غده تیروئید یک غده کوچک و پروانهای شکل است که در قسمت جلویی گردن و در پایین حنجره قرار دارد. این غده هورمونهایی تولید میکند که متابولیسم بدن را تنظیم میکنند و نقش مهمی در تنظیم ضربان قلب، دمای بدن و سطح انرژی دارند.
علت سرطان تیروئید
معمولا سرطان تیروئید منشا وراثتی دارد اما تا به حال علت دقیق آن شناسایی نشده است، متخصص ها یکی از علل ایجاد سرطان تیروئید را ایجاد تغییر در DNA افراد دانسته اند و گاهی رژیم غذایی که دارای ید کم باشد نیز در این امر موثر است؛ با توجه به تحقیقات انجام شده احتمال ابتلا به سرطان تیروئید در میان زنان حدود سه برابر بیشتر از مردان است. در ادامه به برخی از عوامل که میتوانند در بروز سرطان تیروئید موثر باشند، اشاره خواهیم کرد:
پرتو درمانی: قرار گرفتن در مقابل اشعه مانند پرتو درمانی جهت درمان سرطان سر و گردن به خصوص در دوران کودکی و یا قرار گرفتن در معرض امواج رادیواکتیو ناشی از جنگهای هستهای و یا حوادث نیروگاههای اتمی می تواند از دلایل ابتلا به سرطان تیروئید باشد.
جنسیت و سن: زنان بیشتر از مردان به سرطان تیروئید مبتلا میشوند. این بیماری میتواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در سنین بین ۳۰ تا ۵۰ سال شایع است.
رژیم غذایی کم ید: ید یکی از عناصر ضروری برای عملکرد صحیح غده تیروئید است. کمبود ید در رژیم غذایی میتواند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان تیروئید را افزایش دهد.
ژنهای معیوب و سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی سرطان تیروئید یا برخی اختلالات ژنتیکی میتواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. برخی از انواع سرطان تیروئید مانند سرطان مدولاری(نوعی سرطان تیروئید نادر است) میتواند به صورت ارثی باشد.
بیماری گواتر: بیماری گواتر( بزرگ شدن غیر طبیعی غده تیروئید) و برخی از التهابات و بیماریهای تیروئید مانند تیروئیدیت هاشیموتو(نوعی التهاب مزمن تیروئید است) میتوانند خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش دهند.
عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص یا سموم محیطی ممکن است خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش دهد.
چاقی: برخی مطالعات نشان میدهند که چاقی میتواند خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: سرطان لوزه چیست و چگونه درمان می شود؟
علائم سرطان تیروئید
علائم سرطان تیروئید ممکن است در مراحل اولیه خیلی واضح نباشند و به تدریج ظاهر شوند. برخی از افراد ممکن است در مراحل ابتدایی هیچ علائمی نداشته باشند و سرطان تیروئید در طی یک معاینه پزشکی یا آزمایشهای تصویربرداری به طور تصادفی کشف شود. با این حال، علائم شایع سرطان تیروئید عبارتند از:
توده یا غده در گردن: وجود یک توده یا غده قابل لمس در گردن که به تدریج بزرگتر میشود. این توده ممکن است در هنگام بلعیدن قابل حس باشد.
تغییرات در صدا: گرفتگی یا تغییر صدا که به طور مداوم ادامه دارد و بهبود پیدا نمیکند. این تغییرات ممکن است ناشی از فشار تومور روی اعصاب حنجره باشد.
مشکلات بلع یا تنفس: احساس فشار یا تنگی در گلو که ممکن است بلعیدن غذا یا تنفس را دشوار کند.
درد در گردن یا گلو: درد مداوم یا ناراحتی در ناحیه گردن یا گلو که ممکن است به گوشها نیز انتشار یابد.
تورم غدد لنفاوی: تورم غدد لنفاوی در گردن که ممکن است نشانهای از انتشار سرطان به این غدد باشد.
سرفه مداوم: سرفهای که به علت سرماخوردگی یا عفونتهای تنفسی نیست و به مدت طولانی ادامه دارد.
کاهش وزن بیدلیل: کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل مشخص که ممکن است به دلیل متابولیسم بالاتر ناشی از فعالیت سرطان باشد.
خستگی و ضعف: احساس خستگی و ضعف که به طور معمول قابل توضیح نیست و بهبود پیدا نمیکند.
شناخت علائم سرطان تیروئید میتواند به تشخیص زودهنگام و درمان موثر کمک کند. اگر شما یا کسی که میشناسید هر یک از این علائم را تجربه میکنید، مهم است که به یک پزشک مراجعه کنید تا ارزیابی کامل انجام شود. تشخیص زودهنگام میتواند به بهبود نتایج درمانی و کاهش خطرات مرتبط با سرطان تیروئید کمک کند.
بیشتر بخوانید: سرطان دهان
انواع سرطان تیروئید
سرطان تیروئید بر اساس نوع سلولهایی که رشد سلولهای سرطانی از آنها آغاز میشود طبقه بندی میشود، بر اساس این طبقه بندی، ۴ نوع سرطان تیروئید داریم که در ادامه می توانید آن را مشاهده کنید:
- سرطان تیروئید پایپلاری: ۸۰ درصد انواع سرطانهای تیروئید از نوع پاپیلاری هستند، رشد این نوع از سرطان به کندی انجام میشود و با وجود اینکه سرطان تیروئید پاپیلاری به سمت غدد لنفاوی گردن گسترش مییابد اما درمان آن در اکثر موارد به خوبی انجام میشود و به ندرت موجب مرگ و میر میشود.
- سرطان تیروئید فولیکولار: ۱۵ درصد از سرطانهای تیروئید از این نوع هستند، سرطان تیروئید فولیکولار به استخوانها و اندامهایی مانند ریه گسترش پیدا میکند و جهت درمان ممکن است مشکلاتی به وجود بیاورند و به سادگی نوع اول برطرف نمیشود.
- سرطان تیروئید مدولاری: این نوع ۲ درصد از انواع سرطان تیروئید را تشکیل میدهند، یک چهارم از افراد مبتلا به سرطان تیروئید مدولاری دارای سابقهی خانوادگی ابتلا به این نوع از سرطان قرار دارند و یک ژن معیوب که در اثر جهش ژنتیکی ایجاد شده است عامل به وجود آورنده این نوع از سرطان است.
- سرطان تیروئید آناپلاستیک: تنها ۲ درصد از انواع سرطانهای تیروئید در این دسته قرار می گیرند؛. این نوع از سرطان تیروئید تهاجمیترین نوع سرطان تیروئید است که میتواند به سرعت رشد کرده و به بافتها و سایر قسمتهای بدن گسترش یابد.
نکات مرتبط: سرطان حنجره
تشخیص سرطان تیروئید
تشخیص سرطان تیروئید شامل چندین مرحله و استفاده از روشهای مختلف است. این روشها به پزشکان کمک میکنند تا وجود سرطان را تایید کرده و نوع و مرحله آن را تعیین کنند. در زیر به مراحل و روشهای مختلف تشخیص سرطان تیروئید اشاره شده است.
معاینه فیزیکی و بررسی تاریخچه پزشکی: پزشک گردن بیمار را برای بررسی وجود هرگونه توده یا تغییر در غده تیروئید معاینه میکند سپس سوالاتی در مورد علائم، سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی، و هرگونه قرار گرفتن در معرض اشعه میپرسد.
آزمایشات تشخیصی: آزمایش خون برای اندازهگیری سطح هورمونهای تیروئیدی (T3، T4) و هورمون محرک تیروئید (TSH) انجام میشود همچنین ممکن است پزشک به منظور تشخیص سرطان مدولاری تیروئید، سطح کلسیتونین و آنتیژن کارسینوامبریونیک (CEA) نیز اندازهگیری کند.
سونوگرافی تیروئید: این آزمایش تصویربرداری از غده تیروئید با استفاده از امواج صوتی است که به پزشکان کمک میکند تا اندازه، شکل و ساختار تودههای تیروئیدی را بررسی کنند.
بیوپسی: در این روش، پزشک با استفاده از یک سوزن نازک نمونه کوچکی از بافت یا سلولهای تیروئید را برداشت میکند. این نمونه برای بررسی میکروسکوپی به آزمایشگاه فرستاده میشود تا نوع سلولهای موجود و وجود سرطان تأیید شود.
اسکن رادیواکتیو تیروئید: بیمار مقدار کمی ید رادیواکتیو مصرف میکند و سپس اسکن تیروئید انجام میشود تا نحوه جذب ید توسط غده تیروئید و ویژگیهای تودههای تیروئیدی مشخص شود.
سیتیاسکن (CT Scan) و امآرآی (MRI): سیتیاسکن و امآرآی میتوانند تصاویر دقیقی از تیروئید و ساختارهای اطراف آن ایجاد کنند. این تصاویر به پزشکان کمک میکنند تا میزان انتشار سرطان را بررسی کنند.
آزمایشهای ژنتیکی: بررسیهای ژنتیکی در مواردی که سابقه خانوادگی سرطان مدولاری تیروئید وجود دارد، آزمایشهای ژنتیکی ممکن است برای بررسی جهشهای ژنی مرتبط با این نوع سرطان انجام شود.
بیشتر بخوانید: تشخیص سرطان حنجره
فیلم جراحی تومور تیروئید
درمان سرطان تیروئید
با توجه به اندازه و گسترش سرطان تیروئید، متخصص مورد نظر یکی از راه های زیر را به شما پیشنهاد خواهد داد:
- جراحی: رایج ترین روش درمان سرطان تیروئید روش جراحی تیروئید میباشد؛ با توجه به محل قرار گرفتن غده و اندازه آن ممکن است بخشی از غدهی تیروئید تحت جراحی به نام لوبکتومی و یا تمام غده تیروئید در جراحی تیروئیدکتومی برداشته شود، در صورتی که سرطان به غدد لنفاوی مجاور نیز گسترش یابد در طی جراحی این غدد نیز خارج خواهند شد.
- ید رادیواکتیو: در این روش درمان قرص یا مایعی حاوی دوز کنترل شدهای از ید رادیواکتیو توسط بیمارمصرف می شود، این ماده غده تیروئید را به همراه سلولهای سرطانی کوچک مینماید، غده تیروئید تقریباُ تمام ید رادیواکتیو را جذب مینماید و باقی سلولها و قسمتهای بدن در معرض مقدار اندکی از اشعه قرار خواهند گرفت.
- پرتودرمانی: پرتوهای قوی انرژی به صورت مستقیم به محل تومور تابیده میشود و یا اینکه در طی روشی به نام براکی تراپی به صورت دانههای رادیواکتیو در اطراف تومور قرار میگیرند.
- شیمی درمانی: تعداد کمی از بیماران مبتلا به سرطان تیروئید ممکن است به این روش درمانی نیاز داشت باشند.
- هورمون درمانی: در این روش درمانی از ترشح هورمونهایی که ممکن است موجب گسترش سرطان شود جلوگیری میشود.
تومور بدخیم تیروئید با درگیری گردن و نیازمند بازسازی
نتیجه گیری
سرطان تیروئید یکی از انواع سرطانهایی است که معمولاً با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب میتوان به نتایج خوبی در بهبود آن دست یافت. آگاهی از علائم و عوامل خطر این بیماری و مراجعه به موقع به پزشک میتواند به تشخیص زودتر و درمان موثر تر کمک کند.سرطان تیروئید، تا به امروز دلیل مشخصی نداشته است و معمولا در اثر مصرف مواد غذایی کم ید، یا مشکلات ژنتیکی به وجود آمده است، اگر تومور مورد نظر کوچک و خوش خیم باشد به راحتی میتوانید با جراحی آن را برطرف کنید، بهتر است تشخیص و درمان را به عهده دکتر متخصص بگذارید تا سریع ترین و بیخطر ترین روش را برای شما انجام دهد؛ از طریق شماره های موجود در سایت با دکتر، صالح محبی تماس حاصل فرمایید.
۰ دیدگاه